Oorsprong en feestelijke gelegenheden

De foie gras kan terugkijken op een lange en luisterrijke geschiedenis. De eerste sporen van zijn vervaardiging gaan terug tot het Oude Egypte, meer dan 3000 jaar v.C. De Egyptenaren merkten hoe bepaalde vogels zich vol aten voor ze aan hun trektocht begonnen en ontdekten het natuurlijk vermogen van die trekvogels om vetten op te slaan in de lever. Zo werkten ze de zogenoemde techniek van de geassisteerde voeding uit, die ze dan op huisdieren toepasten. In de loop van de geschiedenis waaide deze techniek over naar het oude Griekenland en het Romeinse keizerrijk. Na de val van het Romeinse keizerrijk leefde de traditie verder bij de Joodse gemeenschappen die de gewoonte hadden om boter te vervangen door ganzenvet om hun vlees te bakken. Vervolgens verspreidden de Joden de productie van foie gras in Frankrijk, meer bepaald in de Elzas maar ook in Hongarije en langs de Donau door de migratie van de Boheemse Joden. Omdat de watervogels met maïs werden gevoederd, werden de teelten onder meer geleidelijk opgezet in gebieden waar dit gewas werd gekweekt, zoals in zuidwestelijk Frankrijk.

Zo groeide foie gras uit tot een traditioneel gastronomisch product waarvan de productie nauw verbonden is met de culinaire identiteit van bepaalde landen, die lid zijn van ‘Euro Foie Gras’. Foie gras is in Frankrijk zelfs erkend als deel van het “Beschermd cultureel en gastronomisch erfgoed” en in Hongarije kreeg ganzenlever de onderscheiding ‘Hungaricum’, als uniek product waar de Hongaren grote waarde aan toekennen.

Foie gras draagt bij tot de Europese culinaire uitstraling en staat ook vaak centraal in allerlei vieringen en feestelijke gelegenheden. Het is verankerd in de identiteit van een aantal streken. Zo wordt in Hongarije op Sint Maarten het Ganzenfeest gevierd, dat het oogstseizoen afsluit en de winter inluidt. Dergelijke vieringen vinden ook in Frankrijk plaats. Zo organiseert de stad Sarlat elk jaar het Fest’Oie, om hulde te brengen aan de Périgord-gans, en vindt in de stad Phalsbourg, naast Strasbourg, het regionaal feest van de foie gras plaats. Deze vieringen draaien rond traditie, cultuur, erfgoed, gezelligheid, plezier en delen.